Chim Việt Cành Nam          [  Trở Về   ]

 
Khoa Cử Việt Nam - THI HƯƠNG
-
Dẫn Nhập
*
ÐẠO NHO
-
Nguyễn Thị Chân Quỳnh
VĂN MIẾU
Văn Miếu là nơi thờ cúng Khổng Tử cùng các môn đệ và danh nho có công truyền bá đạo Thánh như Chu văn An, Trương Hán Siêu vv. Văn Miếu được xây ở các tỉnh.

Ở làng thì kiến trúc đơn giản hơn, gọi làVăn Từ (có lợp ngói) hoặcVăn Chỉ : đắp một cái nền cao, xây bàn thờ bằng gạch làm chỗ tế lễ lộ thiên. Bàn thờ giữa dành cho những người đỗ Ðại khoa (Tiến-sĩ) hoặc làm quan to từ tam, tứ phẩm trở lên ; bàn thờ bên hữu dành cho những người đỗ Trung khoa (Cử-nhân) hoặc làm quan từ lục, thất phẩm trở lên ; bàn thờ bên tả dành cho những người đỗ Tiểu khoa (Tú-tài) hoặc làm quan bát, cửu phẩm.

- Văn Miếu Hà-nội :

Năm 1070, Lý Thánh Tông cho xây Văn Miếu đầu tiên ở phía nam thành Thăng-long, đặt tượng Chu công, Khổng Tử, Tứ phối (Nhan Tử, Tăng Tử, Mạnh Tử, Tử Tư), vẽ hình 72 người học trò giỏi của Khổng Tử để thờ.

Năm 1076, Lý Nhân Tông cho xây Quốc tử giám ở cạnh Văn Miếu làm chỗ cho các Hoàng tử và con đại thần đến học. Về sau mở rộng cho cả những con em nhà thường dân, người nào tuấn tú, cũng được vào học.

Năm 1483-4, Lê Thánh Tông cho xây điện Ðại thành, điện Canh phục, đông tây Giải vũ, kho chứa ván in sách, kho chứa đồ té lễ, xây nhà Minh luân giảng đường, mở nhà Thái học sau Văn Miếu, hai bên nhà Thái học dựng bia Tiến sĩ, làm 150 gian nhà chứa được 300 sinh viên trọ học.

Năm 1802, Gia-Long sai dỡ Quốc tử giám đem về Phú-xuân dựng, chỉ để lại các bia Tiến-sĩ, rồi cho xây Khuê Văn Các đền bù.

Văn Miếu Hà Nội - Cổng Đại Thành
Văn Miếu Hà Nội - Khuê Vân Các
Văn Miếu Hà Nội - Bàn thờ Khổng Tử
Văn Miếu Hà Nội - Chu Văn An (1292 - 1370 )
Chu Văn An là người Việt đầu tiên được thờ ở Văn Miếu. Nổi tiếng cương trực, nghiêm khắc, học trò làm quan to như Phạm Sư Mạnh, Lê Bá Quát, tới nhà Thầy vẫn phải sụp lạy, lầm lỗi là bị Thầy quở trách, quát mắng đuổi ra. Trần Dụ Tông ham chơi bời, Chu dâng sớ xin chém bẩy nịnh thần, Dụ Tông không trả lời, ông treo mũ từ quan, về ẩn ở núi Chí-linh.